برای تحلیلِ کالا ما از هریک از اجناس در اطراف خود که برای فروش به بازار میآید٬ میتوانیم شروع کنیم. حتی چندان فرقی نمیکند که کالایی با قامت فیزیکی مشخص باشد (مثل کفش) یا حالت خدماتی داشته باشد (مثل سرویس تلویزیونی یا اینترنتی). اما بسیار مفید است که مثالهایی را انتخاب کنیم که نه تنها بقدر کافی ملموس و معلومِ همگان باشند٬ بلکه حتی المکان در دوره های قدیم یعنی ماقبل سرمایه داری هم عملأ وجود داشته بودند. به این ترتیب راحت تر میشود بنیادِ رابطة کالایی را حتی مستقل از شیوة تولید سرمایه داری٬ یعنی بصورتِ بنیادهای اولیه اش که هزاران سال پیش از پیدایش چند صد سالة شیوه تولید سرمایه داری٬ پدیدار گردیده اند٬ تشریح کرد *1 .
حال اگر کفشی را که در بازار برای فروش است بعنوان مثال در نظر بگیریم٬ واضح است که کسی نمیتواند آنرا در نُرمِ متعارفش بدست آورد مگر اینکه «قیمت» آنرا ابتدا بپردازد. همین جا دو عامل یا دو وجه فعال از واقعیتِ کالایی کفش وجود خود را نشان میدهند: یکی جنبة مادی مشخص (یا به اصطلاح کنکریت concrete) و کاملأ معلوم و ملموسش که خود کفش با تمامی اجزاء کمی و کیفی اش (چون چرم٬ بند و اجزاء دیگرش)٬ و نیز کلیت وجودِ مورد استفاده اش میباشد. به این مؤلفه یا جنبه از کالا که ملموس و مشخص است٬ میگوئیم «ارزش استفاده» یا «ارزش مصرفی». اما جنبة دیگر آن چیزی است که ما با کمیت معینی از «پول» آنرا مبادله مینمائیم. اما خود «پول» چیست؟!
اینجاست که لازم است برای روشن کردن آن چیزِ نهفته٬ یعنی عامل وجودی یا وجه فعال دیگر «کفش» مورد نظر٬ که قابلیت مبادله ای آنرا میسازد را ابتدا با حذفِ واسطة پولیش مورد بررسی بیشتر قرار داد. همانطور که قبل از پیدایش پول٬ مبادلة اجناس با یکدیگر٬ در فرم ابتدایی ترین اَشکال خود و بصورت جانبی در میان اقوام و ملل مختلف وجود داشتند٬ به همان نحو هم ما از معادل قرار دادن دو جنس شروع میکنیم. به این ترتیب است که تلاش می کنیم مستقیمأ به بنیاد این رابطه نزدیک شویم. مثلأ «کفش چرمی» را در مبادله اش با «کلاه چرمی» در نظر میگیریم.
نفس قرار گرفتن دو کالای فوق به منظور مبادله و اعتبار اجتماعی آن٬ به ما سرنخ هایی را می دهد تا بتوانیم موضوع را عمیق تر مورد بررسی قرار دهیم.
———– زیرنویس مربوط به: واقعیت و ریشه تاریخی «ارزش» به کمک نقل قول مارکس در اولین مقدمه اش بر چاپ اول کتاب «سرمایه».
اکیداً توصیه می کنم این زیر نویس را قبل از رفتن به مبحث بعدی بخوانید!
*1- توجه: لینک زیر در صفحه دیگر باز می شود!
مطلب مربوط به این زیرنویس بسیار مهم٬ در این لینک موجود است: لطفاً به این «زیرنویس *1» کلیک کنید!
————————————– پایان زیرنویس
*********